Pomimo, że Unia Europejska niedawno wprowadziła nowe strategie „Od Pola Do Stołu” i „Bioróżnorodność” zawierające zestaw ambitnych celów w zakresie redukcji pestycydów, realna perspektywa zmian pozostaje niejasna.
Podpisz EIO wraz z tysiącami innych Europejczyków: odnośnik na końcu artykułu.
Do tej pory UE nie wypełniała swoich zobowiązań w zakresie stosowania pestycydów. Niedawny raport Europejskiego Trybunału Obrachunkowego stwierdza, że UE zrobiła bardzo niewiele, aby powstrzymać upadek dzikich zapylaczy, podczas gdy prawnicy zajmujący się ochroną środowiska argumentują, że UE nie wywiązuje się z prawnego obowiązku dostosowania swojej polityki rolnej do zobowiązań środowiskowych.
Słabe wyniki w promowaniu zrównoważonego stosowania pestycydów
Trzy z kluczowych polityk UE w zakresie pestycydów są obecnie przedmiotem przeglądu w ramach programu Komisji „lepszego stanowienia prawa” (1). Dwa rozporządzenia dotyczące zatwierdzania i udzielania zezwoleń na pestycydy oraz maksymalny poziom prawnie tolerowanych pozostałości pestycydów w żywności są poddawane przeglądowi od 2016 roku (2). Niedawno Komisja Europejska zaproponowała kolejny przegląd dyrektywy w sprawie zrównoważonego stosowania pestycydów (SUP) w kontekście strategii „Od Pola Do Stołu” i otworzyła konsultacje społeczne.W swoim przeglądzie postępów poczynionych w ramach SUP (3) Komisja stwierdza, że większości państw członkowskich nie udało się promować zrównoważonego stosowania pestycydów i nie spełniają one wymogów określonych w dyrektywie. Podkreśla w szczególności słabe wdrożenie zintegrowanej ochrony przed szkodnikami.
W odpowiedzi na konsultacje społeczne (4) Slow Food apeluje do Komisji o przystąpienie do przeglądu dyrektywy bez dalszej zwłoki argumentując, że nie ma potrzeby przeprowadzania dalszej oceny skutków polityki, ponieważ przyczyny jej słabości są już jasne. Slow Food uważa za szczególnie niepokojące, że Komisja sugeruje osłabienie działań koncentrujacych się na poszukiwaniu ekologicznych alternatyw dla pestycydów chemicznych, ponieważ wzywa do wykorzystania nowych odkryć i „technologii oraz szerszego stosowania innowacyjnych i precyzyjnych technik rolnictwa”, które mogą pomóc w ograniczeniu stosowanie i ryzyko związane z chemicznymi pestycydami. Zamiast inwestowania w nowe innowacyjne techniki, Slow Food oczekuje rozwoju badań nad rozwojem i zwiększeniem wykorzystania technik agroekologicznych.
Obawy dotyczące zobowiązania Komisji
Naukowcy, organizacje społeczeństwa obywatelskiego i kilka organów UE od dawna wyrażają zaniepokojenie brakiem zaangażowania Komisji w ochronę różnorodności biologicznej i owadów zapylających oraz priorytetowego traktowania intensywnego rolnictwa.
Na początku lipca br. Europejski Trybunał Obrachunkowy stwierdził, że „środki UE nie zapewniły ochrony dzikich zapylaczy”, wymieniając Wspólną Politykę Rolną (WPR) jako jeden z głównych czynników powodujących spadek ich liczebności. Ponadto audytorzy wskazują na polityki pestycydowe, które są dotychczas zbyt słabe, aby skutecznie chronić dzikie zapylacze. W tym świetle ostatnie ustalenia (5) ClientEarth idą dalej, ostrzegając, że nowa propozycja reformy WPR nie jest zgodna ze zobowiązaniami Komisji w zakresie “Europejskiego Zielonego Ładu”, pomimo prawnego obowiązku, aby to zrobić. Według ClientEarth, przy obecnym braku wiążących celów, propozycja WPR „prawdopodobnie zneutralizuje potencjalną siłę” obu strategii, tj. „Od Pola Do Stołu” i „Bioróżnorodności”, a zatem „podważy ogólnie “Europejski Zielony Ład”.
Ogólnie mówiąc, strategie „Od Pola Do Stołu” i “Bioróżnorodności” nie mają mocy wiążącej. Ich cele i zadania trzeba będzie osiągnąć za pomocą różnych środków legislacyjnych, takich jak WPR i inne reformy polityczne. Jeśli jednak reforma WPR pozostanie niezgodna z Europejskim Zielonym Ładem, jest bardzo mało prawdopodobne, że cele redukcji pestycydów o 50% do 2030 r. zostaną osiągnięte.
Znaczący spadek liczebności pszczół i zapylaczy w Europie i na świecie, wraz z szerszym upadkiem różnorodności biologicznej, w ostatnich latach wywołał alarm w środowisku naukowym i opinii publicznej. Szeroka grupa naukowców uznała (6), że obecna WPR jest jednym z głównych czynników, które doprowadziły do obecnego zagrożenia klimatycznego i utraty różnorodności biologicznej. W międzyczasie ekstensywne stosowanie syntetycznych pestycydów w rolnictwie odegrało znaczącą rolę w wymieraniu pszczół i innych zapylaczy.
Europejska Inicjatywa Obywatelska (EIO) pt. „Ratujmy pszczoły i rolników” (“Save Bees and Farmers”) jest odpowiedzią na brak konkretnych działań
Obawiając się od dawna braku konkretnych działań ze strony Komisji w celu poprawy stanu ochrony owadów zapylających, a także pomocy rolnikom w uniezależnieniu się od przemysłu agrochemicznego, w 2019 roku PAN Europe współinicjował organizację obywatelskiej inicjatywy “Save Bees and Farmers”, którą wspiera “Slow Food Europe”.
Inicjatywa ma na celu zebranie przynajmniej jednego miliona podpisów w całej UE, aby zażądać od Komisji przedstawienia aktów prawnych w celu wycofania syntetycznych pestycydów w ciągu najbliższych 15 lat, przywrócenia różnorodności biologicznej na gruntach uprawnych i wsparcia rolników w przejściu na agroekologię.
Odnośnik do podpisania: https://www.slowfood.com/save-bees-farmers
Pełny tekst źródłowy w języku angielskim: https://www.slowfood.com/reality-check-can-the-eu-meet-its-pesticide-reduction-targets
#pesticides #EU #CAP
Ocena Slow Food dotycząca różnorodności biologicznej i strategii „OD POLA DO STOŁU”: https://www.slowfood.com/slow-food-the-commission-takes-a-promising-step-towards-a-sustainable-europe
Wszystko, co musisz wiedzieć o unijnej strategii “OCHRONY BIORÓŻNORODNOŚCI”: https://www.slowfood.com/the-new-eu-biodiversity-strategy-the-most-important-questions-answered
Wszystko, co musisz wiedzieć o strategii „OD POLA DO STOŁU”: https://www.slowfood.com/the-new-farm-to-fork-strategy-the-key-things-every-european-needs-to-know
Odnośniki do dalszych wiadomości:
2: https://ec.europa.eu/food/plant/pesticides/refit_en
3: https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/plant/docs/pesticides_sud_report-act_2020_en.pdf