W Szprotawie, w* Dolnym Śląsku, działał niegdyś pszczelarz, który napisał pierwszą wydaną po niemiecku książkę poświęconą pszczołom. Był to Jacob Nickel, pszczelarz i pisarz, który w 1568 roku z pomocą przychylnych osób wydał swoje opracowanie w Görlitz. Podsumował tym sposobem wiele swoich badań, obserwacji, eksperymentów i podróży.
Nickel był przedsiębiorczym człowiekiem. Pochodził z pszczelarskiej rodziny. W wydaniu książki pomógł mu były burmistrz Szprotawy. Pierwsze wydanie zawierało pięć cennych drzeworytów. Ojciec Jacoba był również pszczelarzem, dlatego na jednej z grafik zawartych w pierwszym wydaniu zaprezentowali się obaj niosąc na dwóch żerdziach sporej wielkości ul kłodowy (ilustracja).
Były to przełomowe 92 strony. Po tej książce powstało wiele opracowań, w których opisywano zachowania pszczół i metody pszczelarstwa. W XVI wieku w* Dolnym Śląsku stosowano m.in. ule kłodowe, które wieszano na drzewach w bujnych jeszcze wtedy lasach. Puszcza Śląska praktycznie już nie istniała wycięta w pień na potrzeby hut szkła, wczesnej metalurgii i różnych innych manufaktur rzemieślniczych bazujących na energii cieplnej. Pozostało jednak jeszcze wiele zbiorowisk leśnych, w których kwitła produkcja miodu podkradanego pszczołom przez ludzi.
Wbrew pozorom, użycie miodu w wytwarzaniu np. pierników nie było powszechne, bowiem lasy od wieków propagowania państwowości i chrześcijaństwa były własnością książęcą, królewską, zakonną lub kościelną. Nie wszystkie pierniki wypiekano z ciasta na miodzie, a specyfiką pierników ze Śląska była zawartość innych źródeł słodyczy. Oczywiście najczęściej wypiekano je z mąki żytniej, a nie pszennej, nawet nie orkiszowej.
Szprotawa ma więc wspaniałe tradycje pszczelarskie i gotowy produkt lokalny, ale… uwaga na rasę pszczoły, bo w XVI wieku NIE wszędzie występowała powszechna dziś Pszczoła kraińska (Apis mellifera carnica), podgatunek pszczoły miodnej (Apis mellifera), który w formie wielu krzyżówek rozpowszechnił się w Europie stosunkowo niedawno, a pochodzący z obszaru Alp, m.in. Słowenii. W tamtych czasach na obszarze Śląska popularnym jeszcze podgatunkiem pszczoły miodnej była Pszczoła czarna, inaczej zwana środkowoeuropejską lub P. miodną właściwą (Apis mellifera mellifera), która jest dziś podgatunkiem zanikającym, zagrożonym wymarciem, a obecnym w Polsce w kilku zaledwie hodowlach na terenie Puszczy Augustowskiej i Kampinoskiej.
Reasumując: jeśli odtwarzać dawną hodowlę w ulach kłodowych, to w oparciu o Pszczołę czarną, środkowoeuropejską, bo powinniśmy dbać o utrzymanie tego podgatunku.
Oto kształt piętki u pszczół różnych ras ?
Dbajmy szczególnie o Pszczołę czarną, środkowoeuropejską (Apis mellifera mellifera), podgatunek pszczoły miodnej (Apis mellifera). To nasza rodzima pszczółka Maja:) zagrożona zanikiem z powodu dominacji innymi, obcymi podgatunkami pszczoły miodnej, w tym pszczoły kraińskiej, którą jest bardziej charakterystyczna dla południowej Europy.
Pszczoła czarna, tzw. środkowoeuropejska, nominowana jest do Arki Smaku SlowFood.com jako gatunek zagrożony.
