Zbliża się 727. rocznica historycznego zapisu o świdnickich wytwórcach ‘piernych ciastek’ – łac. piperatas tortas – które uznajemy dziś za najstarszy jak dotąd w Europie Środkowej i Polsce zapis o piernikach. Pierniki – ciastka pierne, pierzne, pieprzne, z pieprzem (piperatas tortas).
Jak wyglądały XIII-wieczne pierniki dolnośląskie? Nie były to raczej te figuralne, ani te przekładane powidłami, ani te deserowe znane z poszczególnych miast śląskich. Były to najpewniej dość proste, suche ciastka z pikantnymi przyprawami z zagranicy. Taki wniosek wysnuła nasza badaczka piperatolog, pani Anna Rumińska, w trakcie badań nad etnografią i historią piernika, jako wypieku obrzędowego, które prowadzi we współpracy z italskim historykiem jedzenia.
Już przed Bożym Narodzeniem pisaliśmy wiele o piernikach. Teraz kontynuujemy ten temat, gdy wokół ucichł już masowy szum piernikarski. Dla nas pierniki są ważne i symboliczne przez cały rok. A najważniejsze są 7go lutego każdego roku.
Jednym z typów dolnośląskiego piernika historycznego jest Piernik Przyprawowy. Współczesną dolnośląską wersję tego typu piernika widzicie na zdjęciu. Można by rzec, że jest to “piernik sosowy” (niem. Sossenkuchen) – bardzo pikantny i mniej słodki, niż Dolnośląski Piernik Figuralny lub pierniki deserowe typu miejskiego (konfekcja piernikowa).
W niektórych wersjach, wytwarzanych chałupniczo lub na sprzedaż przez naszych członków, Dolnośląski Piernik Przyprawowy jest celowo lekko goryczkowy, a to dzięki dużej ilości kardamonu i gałki muszkatołowej. Ten piękny kolor piernika na zdjęciu zawdzięcza on melasie z owoców i warzyw, którą dawniej powszechnie stosowano w Dolnym Śląsku, Wielkopolsce i w kujawsko-pomorskiem.
Gorycz jest bowiem bardzo ważna i potrzebna w jedzeniu. Nie dość że wzmaga wydzielanie śliny i żółci (a więc wspomaga trawienie), to w dodatku jest symboliczna w narracji chrześcijańskiej, bo symbolizuje cierpienie Jezusa na krzyżu. Dlatego właśnie gorzkie rośliny są zaliczane do grupy tzw. roślin biblijnych, ponieważ wymieniane są w Biblii w kontekście tortur zadanych Jezusowi z Nazaretu. Taką rośliną powszechną w Polsce jest na przykład cykoria, której korzeń prażono, mielono i zaparzano wrzątkiem, aby otrzymać goryczkowy napar spożywany symbolicznie lub nawet rytualnie.
Można u nas zamawiać przepisy i opracowania nt. pierników i piperatologii (etnografii i historii piernika), do których dołączamy bezpłatną próbkę wybranego typu Dolnośląskiego Piernika Przyprawowego, goryczkowego lub nie, ale zawsze bardzo pikantnego.
Zamówienia informacje: slowfooddolnyslask(at)gmail.com
