Rolnictwo UE: OD POLA DO STOŁU / Farm to Fork

Dotarłszy do finału przygotowań strategii unijnej pn. OD POLA DO STOŁU (ang. “FARM TO FORK“) i RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ, Slow Food Europe zorganizowało dyskusję na łączach (online) przy okrągłym stole na temat tego, w jaki sposób strategie te mogą pomóc w przejściu na zrównoważone i agrobioróżnorodne rolnictwo. Przedstawiciele instytucji UE, społeczeństwa obywatelskiego i rolników z sieci Slow Food wzięli udział w niepublicznej dyskusji, której celem było stworzenie przestrzeni dla otwartej wymiany myśli i konstruktywnych pomysłów.

Rolnicy Slow Food jako pierwsi zajęli się nowo wprowadzonymi strategiami i tym, co jest potrzebne, aby pomóc większej liczbie rolników w przejściu na zrównoważone rolnictwo. Pewien włoski rolnik warzywny z sieci Slow Food podzielił się swoją opinią na temat przejścia z konwencjonalnego na biodynamiczne i zrównoważone rolnictwo w drobnej skali. Podkreślił, że szczególnie trudne jest znalezienie nowych kanałów sprzedaży bezpośredniej na rynki oraz nowych klientów. Mimo że obecnie wzrasta liczba sieci rolników biodynamicznych i sieci RWS (tzw. Rolnictwa Wspieranego Społecznie), które mogą pomóc rolnikom w ich transformacji, nadal potrzebne jest większe wsparcie ze strony władz lokalnych, które mogłoby pomóc w zapewnieniu dostępu do nowych rynków.

Mimo że gospodarstwa agrobioróżnorodne są bardziej produktywne na hektar, pewien hodowca zwierząt gospodarskich i mleczarski w Niemczech argumentował, że biurokracja utrudnia wprowadzenie systemów rolniczych o obiegu zamkniętym i że obecny sposób myślenia sprowadza się do przekonania, że „im większe gospodarstwo, tym lepiej”.

Rolnicy zauważyli, że podczas pandemii Covid-19 związek między drobnymi gospodarstwami wspólnotowymi a społecznością znacznie się zacieśnił. Podkreślili, że oprócz znacznie mniejszego śladu środowiskowego, krótkie łańcuchy dostaw żywności również okazały się bardziej odporne podczas pandemii i wspomnieli, że należy im zapewnić więcej wsparcia UE.

Producenci Slow Food podkreślili, że podczas gdy strategia “OD POLA DO STOŁU” wymaga przejścia na zrównoważone rolnictwo, drobni rolnicy i producenci muszą czuć się częścią systemu rolnictwa UE, który powinien wspierać wszystkich bez jakiejkolwiek dyskryminacji. Obecny system rolny w UE utrudnia drobnym rolnikom konkurowanie z dużymi rolnikami przemysłowymi, również w zakresie dostępu do unijnych dotacji. Na pytanie jednego z urzędników Komisji rolnicy odpowiedzieli, że nie mają związku drobnych rolników reprezentujących ich na szczeblu UE, ale zamiast tego liczą na Slow Food i działalność rzeczniczą biura Slow Food Europe w Brukseli.

Przedstawiciele instytucji UE wyrazili potrzebę nagradzania zrównoważonej produkcji

Przedstawiciele Komisji Europejskiej i Parlamentu, którzy byli zaangażowani w opracowywanie strategii „OD POLA DO STOŁU” i RÓŻNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ, mieli wyjątkową okazję osobistego wysłuchania rolników z sieci Slow Food. Ponieważ związki zawodowe rolników przemysłowych mają znacznie głośniejszy głos niż drobni rolnicy ze zrównoważonych gospodarstw oraz społeczeństwo obywatelskie, urzędnicy UE z zadowoleniem wykorzystali tę okazję, aby zadać rolnikom wiele pytań na temat ich codziennej pracy, przejścia z konwencjonalnego rolnictwa na agroekologię oraz ich poglądów na temat nowo uruchomionych strategii. W szczególności poproszono rolników o podzielenie się ich przemyśleniami na temat propozycji strategii „OD POLA DO STOŁU”, takich jak ☝️ ulepszone znakowanie zrównoważonych produktów, ☝️ stosowanie podatku od wartości dodanej (VAT) w celu zachęcenia do zrównoważonej konsumpcji oraz ☝️ propozycja unijnego kodeksu postępowania opracowanego dla odpowiedzialnych przedsiębiorstw.

Komisja przypomniała wszystkim, że zarówno strategie „OD POLA DO STOŁU”, jak i RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA, nadają kierunek, w którym powinniśmy zmierzać, ale do wprowadzenia zmian będą potrzebne nowe przepisy. W szczególności Parlament Europejski będzie musiał odegrać kluczową rolę w dopasowaniu ambicji tych strategii do reformy WSPÓLNEJ POLITYKI ROLNEJ (WPR, Ange. CAP: COMMON AGRICULTURE POLICY). Urzędnicy UE jasno stwierdzili również, że konieczna jest większa współpraca z przedsiębiorstwami rolno-spożywczymi i sprzedawcami oraz zachęcanie ich do nagradzania zrównoważonej produkcji żywności.

Zachęca się społeczeństwo obywatelskie do uznania znaczenia praktyk agroekologicznych

Przedstawiciele społeczeństwa obywatelskiego podkreślili znaczenie uznania wartości praktyk agroekologicznych. Chociaż agroekologia została uwzględniona w strategii “OD POLA DO STOŁU”, społeczeństwo obywatelskie wezwało do nadania jej znacznie ważniejszej roli w aktach Wspólnej Polityki Rolnej. Zwrócono uwagę, że Komisja będzie musiała najpierw wyjaśnić definicję agroekologii.

Kilkakrotnie omawiano reformę WPR. Podkreślano, że opieranie się na tej samej polityce z kilkoma drobnymi poprawkami nazw na pewno nie wystarczy, aby wprowadzić prawdziwą zmianę. Dopłaty bezpośrednie w ramach WPR i umowy handlowe, takie jak Mercosur, zostały uznane za jedne z najpilniejszych kwestii, które należy rozwiązać w ramach nowej reformy.

Była to trzecia dyskusja przy okrągłym stole zorganizowana przez Slow Food Europe. Każdego roku Slow Food Europe gromadzi przy jednym stole szerokie grono interesariuszy, aby omawiać różne kwestie związane z polityką żywnościową i rolną w Europie. Poprzednie dyskusje dotyczyły łańcuchów dostaw żywności i rybołówstwa.

Źródło: SlowFood.com ODNOŚNIK

Tłumaczenie: Slow Food Dolny Śląsk (wolontariusze liderzy)